Στεφανιαία Νόσος
Η στεφανιαία νόσος είναι μια από τις συχνότερες παθήσεις σε άνδρες και γυναίκες στον ανεπτυγμένο κόσμο. Οι εκδηλώσεις της περιλαμβάνουν τη στηθάγχη, το έμφραγμα του μυοκαρδίου, αλλά και τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο. Με την πάροδο δε του χρόνου μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια και αρρυθμίες. Η ομάδα του pericardium σας ενημερώνει για τις σύγχρονες τάσεις στην διάγνωση και θεραπεία της νόσου.
Τι είναι η Στεφανιαία Νόσος;
Η στεφανιαία νόσος είναι παγκοσμίως η νούμερο 1 αιτία θανάτου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) υπολόγισε ότι το 2015, ένας στους επτά θανάτους οφειλόταν στην στεφανιαία νόσο. Η πάθηση προκαλείται όταν στις στεφανιαίες αρτηρίες (τα αγγεία που προμηθεύουν την καρδιά με αίμα και οξυγόνο) δημιουργούνται αθηρωματικές πλάκες. Με την πρόοδο του χρόνου, οι πλάκες αυτές προκαλούν απόφραξη των στεφανιαίων αγγείων κι έτσι προμηθεύουν με λιγότερο αίμα (οξυγόνο) την καρδιά. Αναλόγως με το βαθμό στένωσης που προκαλεί η αθηρωματική πλάκα, αλλά και τα χαρακτηριστικά της, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν στηθάγχη ή να παραμείνουν χωρίς συμπτώματα μέχρι κάποια στιγμή και υπό κατάλληλες συνθήκες η αθηρωματική πλάκα να προκαλέσει οξύ στεφανιαίο σύνδρομο. Τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα μπορεί να εκδηλωθούν ως ασταθής στηθάγχη, έμφραγμα χωρίς ανάσπαση (NSTEMI), και έμφραγμα με ανάσπαση (STEMI).
Πως εκδηλώνεται;
Σταθερή στηθάγχη
°
Πριν (επάνω) και μετά (κάτω) την αγγειοπλαστική
- Βραχείας διάρκειας συμπτώματα κατά την άσκηση (κόπωση) ή μετά από συναισθηματικό stress.
- Συνήθως σημαντικού βαθμού στένωση στα στεφανιαία αγγεία (>60%).
Ασταθής στηθάγχη
°
Πριν (επάνω) και μετά (κάτω) την αγγειοπλαστική
- Στηθάγχη ηρεμίας.
- Συνήθως θρόμβοι στο σημείο της στένωσης αλλά χωρίς να προκαλούν πλήρη απόφραξη του αγγείου.
Έμφραγμα χωρίς ανάσπαση (NSTEMI)
°
Πριν (επάνω) και μετά (κάτω) την αγγειοπλαστική
- Οξεία κατάσταση.
- Σημαντικού βαθμού στενώσεις (>60%) ή ακόμα και πλήρη απόφραξη των αγγείων με ύπαρξη θρόμβου.
Έμφραγμα με ανάσπαση (STEMI)
°
Πριν (επάνω) και μετά (κάτω) την αγγειοπλαστική
- Οξεία κατάσταση.
- Ολική απόφραξη του αγγείου με θρόμβο που οδηγεί σε νέκρωση κάποιου τμήματος του μυοκαρδίου.
Η ακριβής αιτιολογία της νόσου δεν είναι γνωστή. Παρόλα αυτά υπάρχουν χαρακτηριστικά και καταστάσεις (προδιαθεσικοί παράγοντες) που αυξάνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου. Όσο περισσότεροι οι προδιαθεσικοί παράγοντες, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου.
Οι περισσότεροι παράγοντες μπορούν να ελεγχθούν (τροποποιήσιμοι), μερικοί όμως, όπως το φύλο και η κληρονομικότητα (μη τροποποιήσιμοι), παραμένουν σταθεροί. Οι προδιαθεσικοί παράγοντες μπορεί να συνυπάρχουν και να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Για παράδειγμα, η παχυσαρκία προκαλεί και διαβήτη και υψηλή πίεση. Όταν συνυπάρχουν πολλοί παράγοντες, ο κίνδυνος είναι επίσης πολύ αυξημένος.
Συμπτώματα
Πόνος στο στήθος (στηθάγχη). Πίεση (βάρος/«πλάκωμα»), σφίξιμο στο στήθος, πόνος που προκαλείται συνήθως μετά από σωματική κόπωση ή ψυχικό stress, αλλά υποχωρεί λίγα λεπτά μετά την ανάπαυση. Άλλες φορές ο πόνος αντανακλά στην κοιλιακή χώρα, στην κάτω γνάθο (σαγόνι), στην πλάτη ή και στα χέρια.
Εάν το αγγείο αποφραχθεί τελείως, μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα. Τα κλασσικά συμπτώματα είναι έντονος συσφιγκτικός πόνος στο στήθος, στον ώμο ή στα χέρια, που συνοδεύεται από λαχάνιασμα ή ιδρώτα. Σπανιότερα, το έμφραγμα εκδηλώνεται ξαφνικά χωρίς πρόδρομα σημεία ή συμπτώματα.
Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια). Όταν η καρδιά δεν κυκλοφορεί επαρκείς ποσότητες αίματος για τις ανάγκες του οργανισμού, μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία αναπνοής (λαχάνιασμα) ή εύκολη κόπωση.
Κλασικοί προδιαθεσικοί παράγοντες εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου
- Ηλικία Με την γήρανση, τα αγγεία της καρδιάς χάνουν την ελαστικότητά τους και στενεύουν.
- Φύλο Οι άνδρες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, ενώ στις γυναίκες ο κίνδυνος αυξάνεται μετά την εμμηνόπαυση.
- Κληρονομικότητα Εάν υπάρχει κληρονομικό ιστορικό στεφανιαίας νόσου, ο κίνδυνος αυξάνει. Ειδικά όταν 1ου βαθμού συγγενείς εκδηλώνουν στεφανιαία νόσο σε νεαρή ηλικία. Ο κίνδυνος αυξάνει όταν ο πατέρας ή αδελφός εμφάνισαν την νόσο πριν την ηλικία των 55 και η μητέρα πριν τα 65.
- Κάπνισμα Η νικοτίνη προκαλεί σπασμό στα αγγεία και το μονοξείδιο του άνθρακα προκαλεί ζημία στον έσω χιτώνα των αγγείων, κάνοντάς τα περισσότερο ευάλωτα και εμφανίζουν αθηροσκλήρωση πιο εύκολα. Στις καπνίστριες, ο κίνδυνος εμφράγματος είναι τριπλάσιος (x3), ενώ στους καπνιστές εξαπλάσιος (x6). Δυστυχώς, στους καπνιστές νεαρής ηλικίας, το έμφραγμα μπορεί να είναι η πρώτη εκδήλωση της νόσου και να προκαλέσει αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.
- Υπέρταση Η υψηλή πίεση ελαττώνει την ελαστικότητα των αγγείων και προκαλεί στένωση, εξαιτίας της πάχυνσης των τοιχωμάτων τους.
- Υψηλή χοληστερόλη Υψηλή κακή χοληστερόλη (LDL) και ελαττωμένη καλή (HDL), προκαλούν εναποθέσεις λίπους στα αγγεία και εμφάνιση αθηρωματικών πλακών.
- Σακχαρώδης διαβήτης Αποτελεί ίσως τον πιο ισχυρό παράγοντα εμφάνισης της νόσου αλλά και γενικευμένης αγγειοπάθειας.
- Παχυσαρκία Το υπερβολικό βάρος δεν αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα, αλλά συνήθως συνδέεται με διαβήτη, υπέρταση και δυσλιπιδαιμία.
- Περιορισμός φυσικής δραστηριότητας Έχει συνδεθεί με την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου, καθώς και με την παρουσία άλλων προδιαθεσικών παραγόντων (ελαττώνει την καλή χοληστερόλη που δρα προστατευτικά).
- Υψηλό stress Το αυξημένο stress προκαλεί βλάβη στα αγγεία και δρα συνεργικά με τους άλλους παράγοντες, στην εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου.
Διάγνωση της Στεφανιαίας Νόσου
Ο εκτιμώμενος κίνδυνος για την εμφάνιση της νόσου, το ηλεκτροκαρδιογράφημα και οι εξετάσεις αίματος θα αποτελέσουν τα εργαλεία για την διάγνωση της σταθερής στηθάγχης και/η του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου.
Εκτίμηση
Κινδύνου
Εκτίμηση
Κινδύνου
Στη σταθερή στηθάγχη (κόπωσης), η πιθανότητα ύπαρξης στεφανιαίας νόσου υπολογίζεται με ειδικά διαγνωστικά τεστ (pre test probability) που επηρεάζονται από την ηλικία, το φύλο και τα συμπτώματα του ασθενούς. Για τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα ο ισχαιμικός κίνδυνος υπολογίζεται με την χρήση ειδικών αλγορίθμων (Grace Score, TIMI).
Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ)
Ηλεκτροκαρδιο-
γράφημα (ΗΚΓ)
Στη σταθερή στηθάγχη είναι δυνατόν να ανιχνευθούν καρδιογραφικές αλλοιώσεις κατά την διάρκεια της κόπωσης. Για τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα το ΗΚΓ ηρεμίας θα δείξει αν πρόκειται για έμφραγμα με ανάσπαση (STEMI) ή χωρίς (NSTEMI).
ΕΞΕΤΑΣΗ
ΑΙΜΑΤΟΣ
ΕΞΕΤΑΣΗ
ΑΙΜΑΤΟΣ
Η τροπονίνη Τ (ή η τροπονίνη Ι), είναι ευαίσθητος δείκτης ανίχνευσης μυοκαρδιακής βλάβης (εμφράγματος). Τα επίπεδα τροπονίνης είναι χαμηλά σε σταθερή ή ασταθή στηθάγχη και υψηλά σε έμφραγμα (NSTEMI ή STEMI).
Προληπτικός έλεγχος
Προληπτικός έλεγχος με δοκιμασία κόπωσης σε άτομα χωρίς συμπτώματα δεν είναι σωστό να γίνεται, καθώς οι δοκιμασίες ανίχνευσης έχουν περιορισμούς και μπορεί να οδηγήσουν σε εσφαλμένα συμπεράσματα. Επίσης σε κάποιες από τις εξετάσεις ο ασθενής λαμβάνει ακτινοβολία, ραδιενεργό φάρμακο ή σκιαστικό και έτσι καλό είναι να γίνονται μόνο επί ιατρικών ενδείξεων. Ειδικότερα, ασθενείς με έμφραγμα είτε με ανάσπαση είτε χωρίς (STEMI/ NSTEMI), πρέπει να κάνουν στεφανιογραφία το συντομότερο. Σε ασθενείς με σταθερή στηθάγχη δηλαδή άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα στην κόπωση πρέπει να γίνει διαστρωμάτωση κινδύνου. Εάν η πιθανότητα να νοσεί ο εξεταζόμενος είναι υψηλή, τότε πρέπει άμεσα να γίνει στεφανιογραφία, ενώ εάν η πιθανότητα είναι ενδιάμεση, πρέπει να γίνει κάποια λειτουργική δοκιμασία για την εκτίμηση των συμπτωμάτων (δοκιμασία κόπωσης, stress echo, σπινθηρογράφημα ή αξονική στεφανιογραφία).
Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ)
Το ΗΚΓ καταγράφει τα ηλεκτρικά σήματα που παράγει η καρδιά. Είναι σημαντική εξέταση ειδικά αν γίνεται «επί πόνου» καθώς μπορεί αποκαλύψει κάποιο παλαιότερο έμφραγμα, ένα έμφραγμα σε εξέλιξη ή ισχαιμία της καρδιάς.
Υπερηχογράφημα
Η εξέταση αυτή χρησιμοποιεί τους υπερήχους για να δημιουργήσει κινούμενη εικόνα της καρδιάς. Μπορεί να εξετάσει αν όλα τα τμήματα της καρδιάς συστέλλονται σωστά και κατά πόσο συμβάλλουν στη λειτουργία της καρδιάς ως αντλία. Εάν η καρδιά έχει υποστεί έμφραγμα ή κάποια περιοχή της δεν λαμβάνει επαρκή ποσότητα οξυγόνου, αυτό διαπιστώνεται με την εξέταση.
Δοκιμασία (τεστ) κόπωσης
Εάν εμφανίζετε συμπτώματα με την κόπωση τότε θα χρειαστεί να κάνετε δοκιμασία κόπωσης. Η δοκιμασία γίνεται είτε περπατώντας σε ένα κυλιόμενο τάπητα, ή κάνοντας ποδήλατο. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να δοθούν φάρμακα για να αυξηθεί η συχνότητα της καρδιάς. Η δοκιμασία κόπωσης αυξάνει τις απαιτήσεις της καρδιάς σε οξυγόνο και με την ταυτόχρονη συνεχή καταγραφή ηλεκτροκαρδιογραφήματος μπορεί να ανιχνευτεί η ισχαιμία. Σε μερικές περιπτώσεις η δοκιμασία γίνεται και με την χρήση υπερήχων (stress echoΜάθετε περισσότερα για το stress echo). Μία άλλη δοκιμασία κόπωσης είναι η πυρηνική (nuclear stress test) που μπορεί να μετρήσει την ροή του αίματος στην καρδιά σε συνθήκες ηρεμίας αλλά και κόπωσης. Ραδιενεργά υλικά όπως το θάλλιο ή το sestamibi εγχύονται μέσα στο αίμα του ασθενούς από μία περιφερική φλέβα. Ειδικές κάμερες μπορούν να ανιχνεύσουν περιοχές της καρδιάς με περιορισμένη αιμάτωση. Το stress echo και το nuclear stress test αυξάνουν την διαγνωστική ικανότητα της απλής δοκιμασίας κόπωσης.
Αξονική στεφανιογραφία (CT scan)
Η εξέταση αυτή μπορεί να ανιχνεύσει ασβέστιο στην καρδιά . Η παρουσία ασβεστίου στα στεφανιαία αγγεία αυξάνει την πιθανότητα να υπάρχει στένωση (βούλωμα) σε κάποια αρτηρία. Για την εξέταση εγχύεται σκιαγραφική ουσία από μία φλέβα και ένα ειδικό μηχάνημα αναπαράγει εικόνες των αγγείων. Εάν η εξέταση ανιχνεύσει στενώσεις τότε ο εξεταζόμενος υποβάλλεται σε κλασσική στεφανιογραφία. Η εξέταση είναι πολύ απλή για τον ασθενή και χρησιμεύει κυρίως ως διάγνωση αποκλεισμού της στεφανιαίας νόσου σε άτομα που δεν έχουν κλασσικά συμπτώματα. Είναι αξιόπιστη εξέταση σε ασθενείς με παλαιά αορτοστεφανιαία παράκαμψη (by pass) καθώς ανιχνεύει τα μοσχεύματα σε ποσοστό >95%. Οι ασθενείς με τυπική στηθάγχη στην κόπωση δεν κάνουν αξονική αλλά κλασσική στεφανιογραφία.
Τομογραφία με εκπομπή ποζιτρονίων (PET scan)
Χρησιμοποιεί μία ραδιενεργό ουσία που εγχύεται από την φλέβα του ασθενούς. Η ουσία αυτή κατευθύνεται σε περιοχές του σώματος που είτε έχουν υποστεί κάποια βλάβη ή δεν λειτουργούν σωστά. Οι περιοχές αυτές έχουν αυξημένη ή ελαττωμένη μεταβολική δραστηριότητα. Το PET scan έχει εκατοντάδες ανιχνευτές που μετρά την ραδιενέργεια στο σώμα. Ακολούθως αναπαράγει τις εικόνες. Είναι πολύ ακριβής μέθοδος (και πολύ ακριβή) για τον έλεγχο της καρδιακής λειτουργίας.
Μαγνητική τομογραφία
Η εξέταση χρησιμοποιεί τον μαγνητικό συντονισμό. Παίρνουμε σημαντικές πληροφορίες κυρίως για την λειτουργικότητα της καρδιάς και με την χρήση σκιαγραφικής ουσίας είναι δυνατόν να ανιχνεύσουμε στενώσεις στις αρτηρίες.
Στεφανιογραφία
Η στεφανιογραφία γίνεται όταν οι προηγούμενες εξετάσεις δείξουν την πιθανότητα να υπάρχει κάποια στένωση και η αιμάτωση της καρδιάς δεν είναι ικανοποιητική. Περισσότερες πληροφορίες για την στεφανιογραφία, μπορείτε να βρείτε στο σχετικό μας άρθρο Στεφανιογραφία και ΑγγειοπλαστικήΣτεφανιογραφία και Αγγειοπλαστική.
Θεραπεία
Η φαρμακευτική αγωγή δεν θεραπεύει την αρτηριακή στένωση, αλλά στοχεύει στην βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας, στην ελάττωση της συμπτωματολογίας του ασθενούς και στην αναστολή της εξέλιξης της στεφανιαίας νόσου. Αποτελεί αναπόσπαστο και ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας και βασικό στοιχείο της πρόληψης, είτε της πρωτογενούς είτε της δευτερογενούς.
Η πρωτογενής πρόληψη εφαρμόζεται σε άτομα που δεν έχουν εκδηλώσει στεφανιαία νόσο (πχ έμφραγμα), αλλά ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου (υπερτασικοί, θετικό κληρονομικό ιστορικό, δυσλιπιδαιμία κτλ). Η φαρμακευτική αγωγή κατευθύνεται στην ρύθμιση των προδιαθεσικών παραγόντων, έτσι ώστε να επιβραδύνει ή και ακόμα να αναστείλει την εξέλιξη της αθηρωμάτωσης, με στόχο τη ρύθμιση της υπέρτασης, του διαβήτη και της χοληστερόλης. Παρόλο που η χρήση της ασπιρίνης είναι απαραίτητη στην δευτερογενή πρόληψη, στην πρωτογενή, οι οδηγίες ποικίλουν. Μάλιστα, τα άτομα που παίρνουν ασπιρίνη χωρίς να έχουν πιστοποιημένη στεφανιαία νόσο ή συμβουλή ιατρού, έχουν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης αιμορραγίας από το πεπτικό σύστημα. Οι στατίνες (τα κυρίως συνταγογραφούμενα φάρμακα για την ελάττωση της χοληστερόλης), έχουν σαφή θέση στην πρωτογενή πρόληψη.
Η δευτερογενής πρόληψη εφαρμόζεται σε άτομα με επιβεβαιωμένη στεφανιαία νόσο, αλλά και σε ασθενείς με διαβήτη (τύπου 1 ή 2). Τα οφέλη από την φαρμακευτική θεραπεία είναι τεράστια, καθώς επιτυγχάνεται ελάττωση της θνησιμότητας κατά 74%, σε σύγκριση με ασθενείς που δεν λαμβάνουν αγωγή. Τα φάρμακα που έχουν αποδείξει ότι μειώνουν την θνητότητα είναι: η ασπιρίνη, οι β-αναστολείς, οι στατίνες, οι αναστολείς της ρενίνης-αγγειοτανσίνης και η κλοπιδογρέλη.
Φαρμακευτική Αγωγή
Οι β-αναστολείς έχουν ένδειξη σε όλους τους ασθενείς που έχουν υποστεί έμφραγμα εκτός αν υπάρχει αντένδειξη. Οι αναστολείς της ρενίνης συνιστώνται σε όλους τους ασθενείς με συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι αναστολείς της αγγειοτανσίνης. Σε άτομα με υπέρταση και στεφανιαία νόσο, αποτελούν φάρμακα πρώτης γραμμής. Τα διουρητικά και οι ανταγωνιστές του ασβεστίου, έχουν συμπληρωματικό ρόλο στη θεραπεία της υπέρτασης ή όταν συνυπάρχει καρδιακή ανεπάρκεια. Ο ρόλος τους στην αμιγή δευτερογενή πρόληψη δεν είναι επιβεβαιωμένος.
Επεμβατική Αντιμετώπιση
της Στεφανιαίας Νόσου
Όλοι οι ασθενείς δεν είναι ίδιοι. Υπάρχουν πια συγκεκριμένα κριτήρια που περιλαμβάνουν και συνυπολογίζουν τα ανατομικά χαρακτηριστικά της στένωσης, την εντόπιση της, την έκταση της νόσου που σε συνδυασμό με πλήθος παραγόντων (ηλικία, νεφρική λειτουργία, πνευμονική λειτουργία, καρδιακή λειτουργία κτλ) υπολογίζεται ο συνολικός επεμβατικός κίνδυνος. Η σωστή κρίση από τον επεμβατικό καρδιολόγο και τον καρδιοχειρουργό θα οδηγήσει στην σωστή επιλογή επαναιμάτωσης για τον ασθενή.
Αγγειοπλαστική – Εμφύτευση stent
Η αγγειοπλαστική είναι μία μέθοδος που διανοίγει τις στεφανιαίες αρτηρίες που παρουσιάζουν στένωση. Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία, όπως και η στεφανιογραφία. Ο επεμβατικός καρδιολόγος, τοποθετεί μέσω ενός καθετήρα ένα μπαλονάκι στο σημείο που υπάρχει η στένωση και το φουσκώνει (διαστολή), απωθώντας έτσι την αθηρωματική πλάκα που προκαλεί την στένωση στα τοιχώματα της αρτηρίας. Κατά τη διάρκεια της διαστολής, ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί πόνο μικρής διάρκειας στο στήθος, ο οποίος όμως υποχωρεί μόλις ο ιατρός ξεφουσκώσει το μπαλονάκι.
Το stent είναι ένας μικρός μεταλλικός σωλήνας τοποθετημένος πάνω σε ένα μπαλονάκι. Ο ιατρός διαστέλλοντας (φουσκώνοντας) το μπαλονάκι, εμφυτεύει το stent στο τοίχωμα της αρτηρίας. Το μπαλόνι αποσύρεται και το stent παραμένει μέσα στην αρτηρία του ασθενούς μόνιμα επιτρέποντας έτσι την ανεμπόδιστη ροή αίματος στο σημείο που προϋπήρχε η στένωση.
Περισσότερες πληροφορίες για την αγγειοπλαστική, μπορείτε να βρείτε στο σχετικό μας άρθρο Στεφανιογραφία και ΑγγειοπλαστικήΣτεφανιογραφία και Αγγειοπλαστική.
ΤΟ ΕΞΙΤΗΡΙΟ
Με το εξιτήριο ο ιατρός θα δώσει οδηγίες όσον αφορά την φαρμακευτική αγωγή, τη δίαιτα και τις δραστηριότητες. Η αντιαιμοπεταλιακή αγωγή αποτελείται από την ασπιρίνη και την κλοπιδογρέλη (εναλλακτικά τικαγκρελόρη ή πρασουγρέλη), φάρμακα απαραίτητα για να εμποδίσουν την δημιουργία θρόμβου στο stent. Η διάρκεια της θεραπείας με φάρμακα που αραιώνουν το αίμα, κυμαίνεται από 3-6 μήνες μέχρι και ένα έτος, αναλόγως του συνδρόμου που έγινε η επέμβαση (έμφραγμα, σταθερή στηθάγχη).
ΠΡΟΣΟΧΗ
- Η θρόμβωση του stent μπορεί να συμβεί σε ένα ποσοστό 0,5%, παρά την αντιαιμοπεταλιακή αγωγή. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται όταν ο ασθενής λαμβάνει και αντιπηκτικά (λόγω κολπικής μαρμαρυγής ή μηχανικής βαλβίδας). Ο κίνδυνος θρόμβωσης είναι αυξημένος τον πρώτο μήνα μετά την επέμβαση και ακολούθως ελαττώνεται σημαντικά.
- Εάν χρειαστεί να διακοπεί η φαρμακευτική αγωγή (για μία χειρουργική επέμβαση), ο ασθενής πρέπει να επικοινωνήσει με τον ιατρό που του έκανε αγγειοπλαστική ή τον καρδιολόγο του.
- Για την αξιολόγηση της επέμβασης, ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε δοκιμασία κόπωσης 9 μήνες μετά. Εάν απαιτηθεί εξέταση μαγνητικής τομογραφίας, πρέπει να έχει περάσει διάστημα τουλάχιστον 8 εβδομάδων από την αγγειοπλαστική.
Είναι πολύ σημαντικό να κατανοηθεί ότι η αγγειοπλαστική ή το by pass, δεν θεραπεύουν από μόνες τους τη στεφανιαία νόσο. Η ισορροπημένη διατροφή, σε συνδυασμό με την βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή, θα επιβραδύνουν ή/και θα αναστείλουν την εξέλιξη της νόσου.
Αορτοστεφανιαία παράκαμψη “By Pass”
ΜΟΝΟ BY PASS
ΔΙΠΛΟ BY PASS
ΤΡΙΠΛΟ BY PASS
ΤΕΤΡΑΠΛΟ BY PASS
Ο καρδιοχειρουργός, κάτω από την επίδραση γενικής αναισθησίας, παίρνει μοσχεύματα από τα πόδια (φλεβικά μοσχεύματα), από το στήθος (έσω μαστική αρτηρία), ή από τα χέρια (κερκιδική αρτηρία) του ασθενούς και παρακάμπτει το σημείο της αρτηρίας που έχει στένωση δημιουργώντας έτσι ένα καινούριο δρόμο για την μεταφορά του αίματος.
Το by pass είναι η μέθοδος εκλογής σε ασθενείς με πολυαγγειακή νόσο ή και νόσο στελέχους. Η αποτελεσματικότητα του είναι μεγαλύτερη σε ασθενείς με ελαττωμένο κλάσμα εξώθησης και σε ασθενείς με διαβήτη. Η αθηροσκλήρωση εντοπίζεται κυρίως στα πρώτα τμήματα των στεφανιαίων αγγείων και έτσι παρακάμπτοντας αυτά με μοσχεύματα ο κίνδυνος επανεμφάνισης της νόσου ελαττώνεται κατά πολύ.
Το by pass βέβαια έχει και μειονεκτήματα. Σύμφωνα με μελέτες το 50% των φλεβικών μοσχευμάτων κλείνουν (βουλώνουν) μετά από μία 10ετία. Επίσης οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε by pass εάν χρειαστεί να κάνουν αγγειοπλαστική στα γηγενή (δικά τους) στεφανιαία αγγεία, λόγω απόφραξης των μοσχευμάτων, η επέμβαση τεχνικά είναι πιο απαιτητική (αυξημένη ποσότητα ασβεστίου, ολικά αποφραγμένα αγγεία).
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Σημαντικές επιπλοκές που μπορούν να συμβούν κατά την επέμβαση είναι:
- Νευρολογικές διαταραχές που περιλαμβάνουν από διαταραχές μνήμης και ομιλίας μέχρι βαριές εγκεφαλικές βλάβες. Η επιπλοκή αυτή μειώνεται σαφώς όταν ο ασθενής χειρουργείται χωρίς εξωσωματική κυκλοφορία (πάλλουσα καρδιά).
- Μεσοθωρακίτιδες. Καθώς το στέρνο ανοίγεται κατά την διάρκεια της επέμβασης υπάρχει κίνδυνος φλεγμονής και μόλυνσης στο σημείο αυτό (αυξημένη στους διαβητικούς).
- Νεφρική ανεπάρκεια.
- Διεγχειρητικό ή μετεγχειρητικό έμφραγμα.
Υγιεινή Διατροφή
Η υγιεινή διατροφή είναι πολύ σημαντικό στοιχείο του υγιούς τρόπου ζωής. Ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή μπορούμε να ρυθμίσουμε την αρτηριακή πίεση, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και να διατηρήσουμε ένα υγιές και σωστό βάρος.
Η ημερήσια κατανάλωση κορεσμένων λιπών δεν πρέπει να ξεπερνά το 7%. Τα λίπη αυτά βρίσκονται σε μερικά κρέατα, επεξεργασμένες τροφές, τηγανητά γεύματα, σοκολάτα κ.ά. Η συμμετοχή των λιπών στην ημερήσια διατροφή δεν πρέπει να υπερβαίνει το 25-35% των συνολικών θερμίδων, περιλαμβανομένων των κορεσμένων, ενδιάμεσων, μονοακόρεστων αλλά και πολυακόρεστων λιπαρών.
Η καθημερινή ποσότητα χοληστερόλης δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 200mg. Η περιεκτικότητα των τροφών σε χοληστερόλη αναγράφεται στις συσκευασίες και θα πρέπει να τις αναζητάτε. Η κατανάλωση ινών πρέπει να αποτελεί σημαντικό ποσοστό στην διατροφή μας, καθώς βοηθά την πεπτική οδό να απορροφά λιγότερα λίπη. Τέτοιες ίνες περιέχονται σε τροφές όπως τα δημητριακά, τα φρούτα (μήλα, μπανάνες, πορτοκάλια, αχλάδια, δαμάσκηνα) και τα όσπρια.
Διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά αυξάνει στον οργανισμό ουσίες πολύτιμες για την ελάττωση της χοληστερόλης. Αυτές οι ουσίες αποκαλούνται στερόλες και λειτουργούν όπως και οι ίνες. Η υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει και ψάρι (σολομός, τόνος, σκουμπρί). Τα ψάρια είναι πηγή ω-3 λιπαρών οξέων που καταπολεμούν την φλεγμονή αλλά και την δημιουργία θρόμβου. Προσπαθήστε να τρώτε δύο φορές την εβδομάδα ψάρια.
Περιορίστε το αλάτι και το αλκοόλ. Αυξημένες ποσότητες προκαλούν αύξηση της πίεσης και του σωματικού βάρους. Καθημερινώς δεν πρέπει να καταναλώνουνε, οι άνδρες πάνω από δύο ποτήρια αλκοόλ και οι γυναίκες, ένα.
Αλλαγή τρόπου ζωής
Κάνοντας αλλαγές στον τρόπο ζωής, μπορούμε να προλάβουμε την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου. Ακολουθώντας μία υγιεινή διατροφή, αυξάνοντας την φυσική δραστηριότητα και ελαττώνοντας το σωματικό βάρος μπορούμε να καταπολεμήσουμε την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου.
